Η Ουτοπία στον Ορίζοντα - και "Προμηθέας Δεσμώτης" του Αισχύλου

Ένα βίντεο-αφιέρωμα. Στην δική μας αντίσταση.. στην ΔΙΚΗ ΤΟΥΣ ΒΙΑ.
ΒΙΑ ...είναι ο τρόπος με τον οποίον έχουν γαντζωθεί στην εξουσία.
ΒΙΑ .. απροκάλυπτη.. για να σκορπίσουν τον ΦΟΒΟ ανάμεσά μας .
ΒΙΑ δεν είναι το αντιστέκεσαι στην βαρβαρότητα. 
ΒΙΑ είναι η βαρβαρότητα που έχουν επιβάλλει πάνω μας.

Ο Αισχύλος στην τραγωδία του Προμηθεύς Δεσμώτης παρουσιάζει το Κράτος και τη Βία ως υπηρέτες ....... wikipedia  

  Αισχύλος: περί Κράτους και Βίας

                                                                      

Α ι σ χ ύ λ ο ς

525–456 π.Χ.

Προμηθεύς Δεσμώτης

ΙΙ

§1

Στον «Προμηθέα Δεσμώτη» Δίας και Προμηθέας εμφανίζονται ως οι πιο θανάσιμοι εχθροί. Με δεδομένο ότι αμφότεροι τούτοι οι θεοί στον κοσμοϊστορικό αγώνα της Τιτανομαχίας ήταν οι πιο στενοί συνεργάτες, η εχθρότητα τούτη δεν είναι απλώς μια ηθικολογούσα εχθρότητα, αλλά το πυρ, η φωτιά –ως φως, αλλά και ως έκρηξη– ενός αδυσώπητου αγώνα ανάμεσα σε δυνάμεις της πολιτικής – εξουσιαστικής βίας και της καρτερικής στοχαστικής δράσης. Ο στοχαστικός χαρακτήρας της δράσης, έτσι όπως τον ενσαρκώνει ο λόγος του αλυσοδεμένου, αλλά άκαμπτου Προμηθέα, εκδηλώνεται ως η ζωτική ιδέα της μαχόμενης –πολιτικής–ύπαρξης που προτιμά να βασανίζεται, να πάσχει παρά να υποταχθεί στη μονοκρατορία του Δία. Πώς νοείται πιο συγκεκριμένα τούτο το πάσχειν; Ως εμμονή σε ένα εγοσμίως ζην, που αμφισβητεί ευθέως το αξιακό σύστημα της νέας τάξης πραγμάτων, την ολιγοφρένεια του νέου πολιτικού συστήματος του Διός.     

§2

Πώς ξετυλίγεται ο πολιτικός θρίαμβος της εξουσίας του Διός; Στον πρόλογο του έργου, εμφανίζεται το κατ’ εξοχήν εκτελεστικό όργανο αυτής της εξουσίας, το Κράτος –μαζί με τη Βία ως βουβό πρόσωπο– να χλευάζει τον πάσχοντα θεό και να απαιτεί από τον Ήφαιστο να εκτελέσει χωρίς οίκτο ό,τι τον πρόσταξε ο πατέρας Δίας, δηλαδή να δέσει με τη βία στο παγερό φαράγγι τον Προμηθέα. 

Ο διάλογος ανάμεσα στο Κράτος και τον Ήφαιστο εδώ γίνεται αποκαλυπτικός δύο διαφορετικών κόσμων: ο κόσμος του ψυχρού εκτελεστή (Κράτος) και ο συμπονετικός κόσμος  του Ήφαιστου. Ο δεύτερος κόσμος θεωρεί πως «η συγγένεια  [θεός προς θεό] και η φιλία είναι κάτι το ιερό» (στ. 39)· γι’ αυτό δέχεται με απροθυμία τις διαταγές του Δία: υπηρετεί χωρίς τη θέλησή του τη νέα τάξη πραγμάτων, σε αντίθεση με το Κράτος που «πάντοτε ήταν άσπλαχνο και γεμάτο αυθάδεια» (στ. 42).

§ 3

Για το Κράτος δεν υπάρχει μέτρο ελέγχου της ωμότητας, της βαρβαρότητας. Το μόνο μέτρο είναι η άμετρη βούληση του Δία. Το Κράτος λοιπόν αναλαμβάνει το ρόλο του άβουλου υπηρέτη αυτής της βούλησης. Έτσι γίνεται ψυχρός εκτελεστής των ορέξεων αυτής εδώ και επιχαίρει για τα δεινά του Προμηθέα:

                        

                        «Και τώρα αυθαδίαζε εδώ και των θεών τα προνόμια

                        αρπάζοντας χάριζέ τα στους θνητούς. Σε τι είναι άξιοι

                        για να σε απαλύνουν από τους πόνους σου οι θνητοί;

                        Ψευδωνύμως σε λένε Προμηθέα οι θεοί·

                         Εσύ τώρα χρειάζεσαι έναν προμηθέα για να βρεις

                         τρόπο να βγεις έξω απ’ αυτά» (στ. 82-87).

§ 4

Η ιδέα και η εικόνα επιβολής της βίας από το Κράτος συνιστά μια πρωτόφαντη σύλληψη του Αισχύλου, η οποία έκτοτε έμελλε να επαληθεύεται και ως ιστορική πραγματικότητα με τις διάφορες μορφές κράτους και κρατικής βίας που έχουμε γνωρίσει ως τώρα. 
Εάν κανείς κάνει αφαίρεση από την ψευδεπίγραφη θεωρία του κράτους δικαίου –ψευδεπίγραφη εν πολλοίς, γιατί πρόκειται για νομιμοποίηση της εν λόγω βίας– ευθύς ανασυλλέγει πολλαπλές εμπειρίες πεφωτισμένης βίας και ωμότητας. 
Αρκεί ένα παράδειγμα, πλήρως ταιριαστό με την Αισχύλεια αντίληψη του κράτους: όταν ρώτησαν τον Χίτλερ πώς θα μπορούσε να ελέγξει πολιτικά και να κυβερνήσει όλες εκείνες τις χώρες που κατακτούσε, απάντησε: θα βρεθούν αρκετοί προδότες της πατρίδας τους που θα θελήσουν να με υπηρετήσουν. Τέτοιοι ψυχροί εκτελεστές του σύγχρονου Προμηθέα, δηλαδή εκτελεστές του έθνους, εθνοπροδότες με μετανεωτερικό μανδύα, αφθονούν στις εποχές μας.    

Διαβάστε και αυτό..
http://wwwdaskalabm2blogspotcom.blogspot.gr/2010/09/blog-post_28.html