Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 2012

Για την κατάργηση της εργατικής εστίας


Το  κλείσιμο της Εργατικής Εστίας σηματοδοτεί το τέλος κάθε ίχνους  πρόνοιας για την εργατική τάξη και στοχεύει στην απόδοση στο ιδιωτικό κεφάλαιο όλων των κοινωνικών λειτουργιών της, στη λεηλασία των αποθεματικών της, στις απολύσεις, στο συντριπτικό οικονομικό χτύπημα του συνδικαλιστικού κινήματος του οποίου η λειτουργία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κράτος.
Το 1931,  με τον ιδρυτικό νόμο 5204/31, ιδρύθηκε η Εργατική Εστία ( ΕΕ). Αρχικοί πόροι της Εργατικής Εστίας ήταν 10 εκατομμύρια δραχμές απ τον κρατικό προϋπολογισμό και από κάποια πρόστιμα από παραβιάσεις της εργατικής νομοθεσίας. Επί Μεταξά, το 1937,  καθιερώθηκε η εργοδοτική εισφορά υπέρ της ΕΕ. Η εργατική εισφορά υπέρ της Εργατικής Εστίας ήταν έργο των μεταπολεμικών κυβερνήσεων.
Κατόπιν, η Εργατική Εστία  στηρίχτηκε αποκλειστικά στις εισφορές των εργαζομένων και των εργοδοτών οι οποίες ανέρχονταν στο 0,25% επί των πάσης φύσεων αποδοχών και στη συνέχεια, με συμφωνία που έγινε ανάμεσα στη ΓΣΕΕ
και τις εργοδοτικές οργανώσεις η οποία κατοχυρώθηκε στη ΕΓΣΣΕ του 2002,  αυξήθηκε στο 0,35% για τους εργαζόμενους και άλλο ένα 0,35% για τους εργοδότες. Έτσι, η συνολική εισφορά του εργάτη υπέρ της Εργατικής Εστίας απ το 0,5%, αυξήθηκε στο 0,7% επί των πάσης φύσεως αποδοχών.
Oι εισφορές αυτές εισπράττονται απ το ΙΚΑ, το οποίο οφείλει στην Εργατική Εστία  περίπου700 εκ έως 1 δις Ευρώ.
 Ο ρόλος της ΕΕ ήταν εξ αρχής η παρέμβαση και η ποδηγέτηση του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος. Αυτό φαίνεται καθαρά απ τον ιδρυτικό νόμο ο οποίος προέβλεπε την οικονομική στήριξη των σωματείων και τη στέγασή τους.
 Όχι βέβαια όλων των σωματείων αλλά εκείνων που έδειχναν καλή διαγωγή, « Εκείνων των οποίων οι σκοποί και η δράσις των δεν αντίκειται στους ισχύοντες νόμους».
Το πρώτο μέλημα της Εργατική Εστίας ήταν να φροντίσει να αναγείρει κτήρια για τη στέγαση των σωματείων. Έτσι έγιναν τα Εργατικά Κέντρα. 
 Στη διάρκεια του βίου της Εργατικής Εστίας ο ρόλος της τροποποιήθηκε αλλά δεν άλλαξε.
Σύμφωνα με την τροποποίηση του νόμου για την Εργατική Εστία, όπως τροποποιήθηκε το 1977, η λειτουργία του οργανισμού στηρίζεται στα χρήματα των εργαζομένων.  Τα χρήματα αυτά διατίθενται:
1) Για τη στέγαση των συνδικαλιστικών οργανώσεων,
2) για την οικονομική υποβοήθηση των συνδικαλιστικών οργανώσεων,
3) για τη διατήρηση του ταμείου επικουρικής ασφάλισης εργατικών στελεχών (το γνωστό ταμείο εργατοπατέρων το οποίο ενσωματώθηκε στο ΙΚΑ-ΤΕΑΜ μόλις το 1997),
4) Για την εν λευκώ διαχείριση για διάφορες ανάγκες απ’ τον υπουργό Εργασίας  του 8% επί του προϋπολογισμού του. (Η δαπάνη αυτή καταργήθηκε το 1990),
5) Για την ψυχαγωγία των εργαζομένων,
6) Για κοινωνικούς σκοπούς (για τη διατήρηση κατασκηνώσεων της Εργατικής καθώς και βρεφονηπιακών σταθμών και
7) Για την εκπαίδευση συνδικαλιστών με τη χρηματοδότηση εκπαιδευτικών σεμιναρίων.
Ο Οργανισμός Εργατικής Εστίας όπως ονομάστηκε αργότερα, χρησιμοποίησε με αδιαφανή και επιλεκτικό τρόπο όλα αυτά τα χρόνια τα τεράστια κονδύλια απ τον ιδρώτα των εργαζομένων για τον εκμαυλισμό και την εξαγορά εργατικών συνειδήσεων και για την κρατική παρέμβαση στα εσωτερικά των συνδικάτων. Μόλις το 1980, επί Ράλλη, τα αριστερά σωματεία απέχτησαν πρόσβαση στα χρήματα της Εργατικής Εστίας.
Ο ρόλος της Εργατικής Εστίας τροποποιήθηκε με τα χρόνια,  αλλά δεν άλλαξε.
Ο ΟΕΕ διαθέτει τεράστια περιουσία η οποία αποτελείται από 120 ιδιόκτητους  παιδικούς σταθμούς, οικόπεδα, κτήρια κλπ.
Το σύνολο των Εργατικών Κέντρων στην Ελληνική επικράτεια, αποτελεί ιδιοκτησία της ΕΕ, υπόθεση της οποίας είναι η συντήρηση και η λειτουργία τους, καθώς και η μισθοδοσία του υπαλληλικού τους προσωπικού. Αυτή ήταν άλλωστε και η βασική αποστολή της Εργατικής Εστίας (ΕΕ): Η παρέμβαση στο συνδικαλιστικό κίνημα, η οποία προκύπτει απ τις ιδρυτικές της αρχές.
 Τα άλλα προγράμματα της Ε.Ε, όπως το πρόγραμμα του Κοινωνικού Τουρισμού, η ίδρυση και η λειτουργία βρεφονηπιακών σταθμών κλπ, προέκυψαν κατά τη διάρκεια του βίου της ως τροποποίηση του ρόλου της και ως κατάκτηση του κινήματος.
Τις διάφορες κοινωνικές λειτουργίες,  η Ε.Ε, αξιοποιούσε ως βιτρίνα για την κάλυψη της βασικής της λειτουργίας και της αποστολής της που ήταν και εξακολουθεί να είναι μέχρι την οριστική κατάργησή της,  η παρέμβαση στα εσωτερικά του κινήματος, η οικονομική του εξάρτηση, η εξαγορά συνειδήσεων, η καθυπόταξη του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος.
Η εξάρτηση του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος απ τον ΟΕΕ αποτυπώνεται καθαρά στην ανακοίνωση του Εργατικού Κέντρου Λάρισας (ΕΚΛ). Ας δούμε πώς αντιμετώπισε το κλείσιμο του ΟΕΚ και του ΟΕΕ η διοίκησή  του:
«…Την κάθετη αντίθεσή της στην απόφαση της συγκυβέρνησης του μαύρου μετώπου να προχωρήσει στη διάλυση των Οργανισμών Εργατικής Κατοικίας και Εργατικής Εστίας, εκφράζει, με ανακοίνωσή της, η διοίκηση του Εργατικού Κέντρου Λάρισας…»,  και παρακάτω σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση της διοίκησης του ΕΚΛ, «…Επίσης, προκύπτει άμεσα τεράστιο πρόβλημα με την συνέχιση της λειτουργίας των Εργατικών Κέντρων (και της Λάρισας) και των Ομοσπονδιών του ιδιωτικού τομέα, αφού με το σταμάτημα της επιχορήγησης από την Εργατική Εστία, η οποία αποτελεί το κύριο έσοδο, (σε ποσοστό περίπου 75% των συνολικών εσόδων), παύει η δυνατότητα να πληρώνουν τους υπαλλήλους που εργάζονται σ' αυτά, (γραμματειακή υποστήριξη και καθαρίστρια) και τα άλλα λειτουργικά έξοδα, (ηλεκτρικό ρεύμα, τηλέφωνα, νερό, θέρμανση)». Εφ. Ριζοσπάστης Τρίτη 14 Φλεβάρη 2012.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η ηγεσία της ΓΣΕΕ, η συνδικαλιστική γραφειοκρατία. H ηγεσία της ΓΣΕΕ με ανακοίνωσή της, η οποία δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της, εκτός από την συνολική αντίθεσή της στο κλείσιμο του ΟΕΚ-ΟΕΕ, επισημαίνει ότι η απόφαση για το κλείσιμο του ΟΕΕ «…έχει να κάνει με την ακύρωση και εξουδετέρωση βασικών κοινωνικών δραστηριοτήτων αλλά και την παρεμπόδιση της απρόσκοπτης λειτουργίας των "ενοχλητικών" συνδικάτων».
Εδώ είναι προφανής η σύμπτωση των απόψεων του «ταξικού» και του «εργοδοτικού» συνδικαλισμού, στο ζήτημα της αντιμετώπισης της ΕΕ. Και οι δύο δυνάμεις εξωραΐζουν την ΕΕ,  επιζητούν, εκλιπαρούν θα έλεγε κάποιος,  τη συνέχιση της εξάρτησης απ τα λεφτά της ΕΕ, τη συνέχιση δηλαδή της παρέμβασης του κράτους στο εσωτερικό του κινήματος.
Πλανώνται πλάνην οικτράν οι συνδικαλιστικές ηγεσίες του υποταγμένου και του αγωνιστικού ρεφορμισμού αν περιμένουν απ το αστικό  κράτος να τους λυπηθεί.
Τώρα που το κράτος κατόρθωσε όλα τα συνδικάτα να είναι καλής διαγωγής, «…οι  σκοποί και η δράσις των δεν αντίκειται στους ισχύοντες νόμους…» και να εξαρτάτε κατά 75%, η λειτουργία των Ομοσπονδιών και των Εργατικών Κέντρων απ τα οικονομικά της ΕΕ, θα δώσει μία και θα συντρίψει τη λειτουργία τους!
Το ποιο οδυνηρό όμως χτύπημα για το συνδικαλιστικό κίνημα είναι η αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος απ τα αυτοαποκαλούμενα «ταξικά συνδικάτα», όπως το ΕΚΛ.
Αντί να αποκαλύψει το ρόλο της Εργατικής Εστίας,  διεκδικεί τη διαιώνιση της παρέμβασης στα εσωτερικά του κινήματος, πράγμα που έκανε και με τους δικαστικούς εκπροσώπους.
Κάποιοι Σοσιαλδημοκράτες κρατάνε τα προσχήματα και αντιμετωπίζουν πιο ψύχραιμα, σε σχέση με το  ΠΑΜΕ, το ζήτημα της χρηματοδότησης απ την ΕΕ. Η πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Αθήνας Σταυρούλα Σαλουφάκου για παράδειγμα,  η οποία λέει σχετικά με την επίπτωση στο συνδικαλιστικό κίνημα απ το κλείσιμο της ΕΕ: «Το πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει το συνδικαλιστικό κίνημα, με το κλείσιμο του Οργανισμού είναι σοβαρό αλλά δεν είναι το κύριο»,. Προσέθεσε δε ότι η αναζήτηση εναλλακτικών πόρων «μπορεί να αποτελέσει μια νέα αρχή για τον συνδικαλισμό. Εφ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 14 Φεβρουαρίου 2012
Τι πρέπει όμως να διεκδικήσει το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα σχετικά με την υπό κατάργηση ΕΕ;
Σχετικά με την Εργατική Εστία νομίζουμε ότι το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να υιοθετήσει και να διεκδικήσει τους παρακάτω στόχους και τα αιτήματα:
1)      να κλείσει η αμαρτωλή ΕΕ και να αποδοθούν άμεσα και αναλογικά στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα όλα τα αποθεματικά της,  καθώς και αυτά που χρωστάει το ΙΚΑ, τα οποία προέρχονται απ τις εισφορές των εργαζομένων και των εργοδοτών. Να περάσουν αυτοδίκαια στην ιδιοκτησία της ΓΣΕΕ όλα τα Εργατικά Κέντρα τα οποία πρέπει να στεγάζουν όλα τα σωματεία.
2)      Τα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία της ΕΕ να περάσουν στο ΙΚΑ, το οποίο εισπράττει τις εργατικές εισφορές υπέρ της ΕΕ και τις κατέβαλε, όσο τις κατέβαλε, σ αυτή.
Να περάσουν στο ΙΚΑ και να λειτουργήσουν πάραυτα οι παιδικοί σταθμοί καθώς και οι άλλες δραστηριότητες της ΕΕ, όπως κοινωνικός τουρισμός κλπ, με άλλη πιο ουσιαστική μορφή, δηλαδή με την ίδρυση θεραπευτικών κέντρων, τουριστικών θέρετρων κλπ. Η λειτουργία του ΙΚΑ να γίνεται κάτω απ τον εργατικό έλεγχο.
3)      Οι εργαζόμενοι της ΕΕ να περάσουν στο ΙΚΑ, και στον ΟΑΕΕ, ο οποίος επίσης καταβάλει εισφορές υπέρ της ΕΕ,  για να εξακολουθούν να παρέχουν τις υπηρεσίες που παρείχαν.
4)      Να καταργηθεί άμεσα η εργατική εισφορά υπέρ της Εργατικής Εστίας και να προστεθεί στο μισθό και στο μεροκάματο που καταβάλλεται στο χέρι.
Απ τη στιγμή που δεν γίνουν τα παραπάνω και η περιουσία του οργανισμού δεν δοθεί στους εργαζόμενους,   θα πρόκειται για τη μεγάλη ληστεία του αιώνα απ το κράτος και αυτοί που θα αποδεχθούν το προϊόν της ληστείας θα είναι κλεπταποδόχοι. Τα συνδικάτα συνολικά εκτός απ την ανάδειξη αυτού του ζητήματος,  αλλά και οι εργαζόμενοι ατομικά, εκτός απ την αναντικατάστατη μαζική πάλη, πρέπει να προσφύγουν σε κάθε ένδικο μέσο και να διεκδικήσουν την περιουσία τους.
 Η συρρίκνωση και η λειτουργία της ΕΕ μέσα από άλλο σχήμα, σε τίποτα δεν αλλάζει τα παραπάνω. Άλλωστε η συρρίκνωση της άρχισε πριν από κάποιους μήνες με τη μείωση των εργοδοτικών εισφορών στην προοπτική πλήρους κατάργησής τους.
Η πάλη για την επαναστατική ανατροπή του καπιταλισμού, η πάλη για την εργατική εξουσία αποτελεί μονόδρομο για την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα.  Η Εργατική Εξουσία μπορεί να εξασφαλίσει σύγχρονους παιδικούς σταθμούς χωρίς τροφεία, φτηνές διακοπές και πολλές άλλες δραστηριότητες ψυχαγωγικού χαρακτήρα για την εργατική τάξη και όλο το λαό. Επίσης, η εργατική εξουσία μπορεί να αξιοποιήσει τα ήδη κατασκευασμένα ξενοδοχεία και θέρετρα για τις διακοπές των εργαζομένων.
Οι εγκαταστάσεις αυτές θα λειτουργούν με εργατικό έλεγχο και οι κρατικοί και δημόσιοι υπάλληλοι που θα απασχολούνται εκεί  θα εκλέγονται και ανά πάσα στιγμή, αν δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, θα ανακαλούνται απ τους ίδιους τους εργαζόμενους.
 (Τα στοιχεία σχετικά με την ιστορία και το ρόλο της Εργατικής Εστίας είναι παρμένα απ το βιβλίο του Κώστα Μπατίκα, «Συνδικάτα και Πολιτική»).

Σύντομη Περιγραφή: 

Δημήτρης Κάβουρας
Το  κλείσιμο της Εργατικής Εστίας σηματοδοτεί το τέλος κάθε ίχνους  πρόνοιας για την εργατική τάξη και στοχεύει στην απόδοση στο ιδιωτικό κεφάλαιο όλων των κοινωνικών λειτουργιών της, στη λεηλασία των αποθεματικών της, στις απολύσεις, στο συντριπτικό οικονομικό χτύπημα του συνδικαλιστικού κινήματος του οποίου η λειτουργία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το κράτος.


Δεν υπάρχουν σχόλια: